Safra kesesi, safrayı üreten karaciğer ve safrayı bağırsağa ileten ana safra kanalı ile yakın ilişki içinde çalışan sindirime yardımcı bir organdır.
Safra kesesi hastalıkları 40 yaş üstü yetişkinlerde ve kadınlarda daha sık görülür. Uzun yıllar mide-bağırsak kaynaklı olduğu düşünülerek geçiştirilen birçok şikayetin altından safra kesesiyle ilgili sorunları çıkabilir.
Temel problem, kesenin safrayı yoğunlaştırma ve salgılama fonksiyonlarının bozulmasıdır. Bunun sonucunda safra çamuru ve safra kesesi taşları gelişir. Giderek taş ve çamurdan kaynaklanan ek problemler tehlikeli hastalık süreçlerine yol açabilir.
Safra kesesi yaşam için vazgeçilmez bir organ değildir. Kesenin vücut için faydasından çok zararı olan bir odağa dönüştüğü hallerde ameliyatla safra kesesinin alınması etkin bir çözümdür.
Aşağıdaki başlıklarda safra kesesi sorunlarıyla ilgili açıklamalar sunulmuştur.
Safra kesesi ameliyatından kastedilen safra kesesinin cerrahi olarak çıkartılmasıdır. Ameliyat açık (klasik teknik ile) veya kapalı (laparoskopik teknik ile) yapılabilir. Ancak çağdaş cerrahide standart tercih; kapalı ameliyattır (
Kapalı ameliyat hasta açısından daha konforludur. Ameliyat sonrası ağrı daha az, iyileşme daha hızlıdır. Tüm hastalara kapalı ameliyat planlanır. Kapalı ameliyatın mümkün olmadığı çok nadir durumlarda açık ameliyat yapılır.
Her ne kadar hastalarda safra kesesi içindeki taşlar nedeniyle ameliyat yapılıyormuş gibi bir algı olsa da ilk suçlu taş değildir. Aslolan başlangıçta safra kesesinin bozulmuş olmasıdır.
Kesede taş varlığı bilahare ekstra sorunlara yol açar. Bu nedenle sadece safra kesesi içindeki taşların ortadan kaldırılması sorunu çözmez. Safra kesesi tümüyle çıkartılır. Bu işlem vücut çalışmasında bir noksanlığa yol açmaz.
⇒ Genel olarak şişkinlik, hazımsızlık, yağlı yemeklere tahammülsüzlük, yemeklerden sonra bulantı, karın sağ üst tarafta ağrı gibi yakınmaları olan, bu arada ultrasonografide safra kesesinde taş, çamur, iltihap saptanmış hastalara safra kesesi ameliyatı yapılmalıdır.
⇒ Kısa sürede hızla gelişen, ilaç tedavisine yanıt vermeyen safra kesesi iltihabı (akut kolesistit) olan hastalara acil ameliyat gerekir.
⇒ İlaç-serum tedavileriyle şikayetleri yatışsa dahi tekrar tekrar ortaya çıkan ataklar nedeniyle süreğen iltihap (kronik kolesistit) gelişen hastalara da ameliyat gereklidir. Özellikle milimetrik taşları olan hastalarda ameliyatın uzun süre ertelenmesi sakıncalıdır.
⇒ Safra yollarında tıkanmaya bağlı sarılık olup, tıkanıklığı endoskopik yolla (ERCP ile) açılmış olan hastalara da 2-3 gün içinde ameliyat yapılması gereklidir.
⇒ Taş veya çamur olmadığı halde safra kesesinde şişme ve duvar kalınlaşması şeklinde iltihaplanma (akalküloz kolesistit) olan hastaların tedavisi de ameliyattır.
⇒ Safra kesesinde polip olup, safra kesesine bağlı şikayetleri olanlara veya hiç şikayeti olmasa bile 10 milimetreden büyük polipi olan hastalara da ameliyat yapılması şarttır.